De burn-out verschijnselen – en het herstel van een burnout – is een proces, je krijgt het niet van de ene dag op de andere en het is ook niet zomaar over. Vaak duurt het jaren voordat een werknemer last krijgt van ernstige problemen of niet meer kan functioneren op het werk en daarbuiten. Je kunt dit proces indelen in acht fases, van het eerste begin tot het uiteindelijke herstel. Niet bij iedereen verlopen die fases in dezelfde volgorde en het kan ook zijn dat je het proces steeds weer moet doorlopen voordat je uiteindelijk in balans bent. Vooral als je te snel weer aan het werk wilt, en de oorzaken in je werksituatie niet veranderd zijn, kun je terugvallen krijgen. Voordat je de fases leest is het wijs op precies te weten, wat is een burn-out?
Burn-out verschijnselen
Fase 1: Dé oorzaak van een burnout is aanhoudende stress op de werkvloer. Stress hoort bij het leven en bijna iedereen heeft er weleens last van, maar als het chronisch wordt, krijg je er last van. Een klein beetje stress af en toe is alleen maar gezond. Meer burn-out symptomen zien?
Fase 2: In deze fase beginnen zowel je lichaam als je geest te protesteren tegen de manier waarop je leeft en de continue overbelasting. Hier beginnen de burn-out verschijnselen, meestal is het eerste wat je merkt dat je minder goed slaapt, niet in slaap kunt komen, extreem vroeg wakker wordt of je niet fit en uitgerust voelt bij het opstaan. Ongemerkt krijg je steeds meer moeite om echt te ontspannen en je gaat steeds meer piekeren en je zorgen maken over kleine dingen.
Burn-out klachten
Fase 3: In deze fase ga je merken dat er toch echt iets is. Je voelt je doodongelukkig op je werk, je raakt sneller geïrriteerd, je bent eerder boos, je voelt je opgefokt en agressief, je gaat de lat steeds hoger leggen, je wordt cynisch en negatief en uiteindelijk neem je steeds meer afstand van je werk. In deze periode kun je ook last krijgen van depressieve symptomen en je kunt geneigd zijn om meer te drinken en te roken. Je slaapproblemen worden chronisch en je voelt je eigenlijk nooit meer fit of uitgerust.
Fase 4: In deze fase, of eigenlijk op dit punt, geven zowel je lichaam en je geest het op. Van de ene dag op de andere kun je helemaal niets meer. Je ziet het niet meer zitten en je kunt het allemaal niet meer aan. De kans is groot dat je depressief bent en je geheugen, concentratie en focus ben je ook verloren. Dit is het punt dat je lichaam besluit dat het genoeg is geweest en in deze fase melden mensen zich ziek, nemen ontslag of zoeken een andere baan, in de hoop daar beter te functioneren. Maar al te vaak blijk je op je nieuwe werk ook niet meer te kunnen presteren, je bent immers ziek.
Burn-out behandeling
Fase 5: Dit is een heel zware periode, maar in wezen raak je langzaam weer op de goede weg. Op dit punt in het proces ben je waarschijnlijk ernstig depressief, je voelt een diepe schuld en schaamte en je bent zo teleurgesteld in jezelf dat je je minderwaardig gaat voelen. Maar er ontstaat wel de wil om te herstellen, want nu besef je pas echt dat er iets aan de hand is.
Fase 6: In deze periode werk je hard aan je herstel en je begint alles wat duidelijker te zien. Als je in behandeling bent, leer je manieren om te ontspannen, te stoppen met piekeren, je slaapritme weer in orde te krijgen en hoe je een evenwicht kunt vinden tussen je gedachten en je emoties. De puzzelstukjes gaan als het ware op hun plek vallen en je krijgt steeds vaker dagen dat je je goed voelt, hoewel je ook terugvallen kunt meemaken.
Burn-out herstel
Fase 7: Tijdens deze fase ben je volop aan het herstellen. Je begint je innerlijke rust terug te vinden, je komt meer tot jezelf, je kunt je beter ontspannen en je weet ook wat je wel en niet aankunt. Je kent je mogelijkheden en beperkingen en je leert je grenzen beter aangeven. De relaties met je omgeving zullen verbeteren en eindelijk kun je weer gewoon slapen en uitgerust wakker worden. Ook je depressieve gevoelens en de uitputting zullen verminderen. Je bent er weer!
Fase 8: Dit is de laatste fase van het burn-out proces, waarbij je gaat werken aan een terugkomst in de maatschappij en op de arbeidsmarkt. Dit is het moment dat je weer licht ziet in de duisternis en het gevoel hebt dat er nog een toekomst voor je ligt. Je depressie is opgetrokken en je kunt weer blij zijn en van dingen genieten.
Ga naar herstel burn-out voor meer praktische adviezen over hoe te herstellen.